Stress wordt wel als dé ziekte van de moderne tijd gezien. Onze samenleving zit bomvol verplichtingen, deadlines en complexe problematiek. Dat leidt bij veel mensen tot een situatie waarin ze zelden even fatsoenlijk kunnen ontspannen – met overmatige stress tot gevolg.

Stress is echter zeker niet alleen een mentaal probleem. Ook op fysiek niveau worden oorzaken en stress symptomen vaak zichtbaar. ik vertel je meer over lichamelijke stress in de blog van vandaag!

Wat is stress?

Om te beginnen: wat is stress nu eigenlijk? De meeste mensen zien het vooral als drukte, en het gevoel van nét iets meer moeten doen dan je kan. Wat daarbij vaak over het hoofd wordt gezien, is dat stress een heel herkenbare lichamelijke reactie met zich meebrengt.

Dat wordt om te beginnen vooral op hormonaal niveau zichtbaar. Wanneer je gestrest bent, maak je meer aan van hormonen als cortisol en adrenaline. Op de korte termijn handig, want ze helpen je om extra energie aan te maken. Als je cortisolniveau echter langdurig te hoog ligt, kan het juist schadelijke gevolgen hebben en het gevoel hebben dat je in een negatieve spiraal terecht komt.

Zo maakt langdurige stress het moeilijker om spieren op te bouwen of af te vallen. Ook wordt er een verband getrokken met veel ouderdomsziekten, huidproblemen, een slechte spijsvertering en talloze andere onprettig heden.

Lichamelijke stress oorzaken

En omdat stress zo’n belangrijke lichamelijke component heeft, hoeft de oorzaak niet alleen geestelijk te zijn! De volgende lichamelijke stress oorzaken leiden ook tot zo’n verhoogde productie van cortisol en adrenaline:

1. Ontstekingen

Chronische, laaggradige ontstekingen kunnen heel onopvallend zijn. Zelf heb je nauwelijks door dat ze er zitten. Je lichaam probeert echter wel constant om er iets aan te doen, en dat kost de nodige energie. Op den duur kan dit tot flinke lichamelijke stress leiden.

2. Slechte voeding

De juiste voeding kan ontstekingen voorkomen, andere voeding verergert ze juist. Zo kan je menu behoorlijk invloed hebben op de hoeveelheid lichamelijke stress die je ervaart. Een tekort aan omega 3 vetzuren, magnesium of aminozuren, of een overschot van suiker, is bijvoorbeeld slecht voor je stresslevels.

3. Te veel sport

Ten slotte kan te veel sport (met te weinig herstel) een factor te zijn. Iedere keer dat je je zwaar inspant, creëer je enige lichamelijke schade. Als je te weinig hersteltijd neemt, bouwt dat steeds verder op, met wederom hogere cortisollevels tot gevolg.(zie mijn vorige flog over herstel na een training)

Stress symptomen

Niet alleen de oorzaken van stress kunnen fysiek zijn. Ook de stress symptomen die je ervaart, worden vaak zichtbaar op lichamelijk niveau, of de oorzaak nu mentale drukte of overtraining is. De volgende zes symptomen zijn reden om je gezondheid nog eens goed onder de loep te nemen.

1. Continu moe

Wanneer je je de hele dag vermoeid voelt – ook als je genoeg geslapen hebt – kan dat een gevolg van stress zijn. Die hoge cortisol- en adrenalinelevels putten je energiereservoirs namelijk snel uit. Je hebt simpelweg overal meer energie voor nodig.

2. Slaapproblemen

Om het nog erger te maken, zorgt stress er ook vaak voor dat je slecht slaapt. Door de grote hoeveelheid stresshormonen blijft je brein namelijk gewoon op volle toeren doordraaien, ook als je uitgeput bent. Dit veroorzaakt natuurlijk al snel een nare vicieuze cirkel. Ik heb een fitbit horloge gekocht die je slaapritme bijhoud, wat mij veel inzicht geeft hoe ik slaap en of ik voldoende rust krijg. Er zijn meer merken horloges die de slaapritme ook registreren.

3. Hoofdpijn

Spanningshoofdpijn is een van de meest voorkomende stress symptomen. Het gaat vaak om een drukkend of klemmend gevoel dat voor een doffe pijn achter de ogen zorgt. De precieze oorzaak van dit soort hoofdpijn is niet bekend, maar we weten dat het vaak samengaat met fysieke of mentale stress. Vermijd zoveel mogelijk cafeïne achtige dranken en blijf goed water drinken.

4. Stijve spieren

Bij een lichamelijke oorzaak van stress, zoals overtraining, is spierstijfheid een frequent verschijnsel. Ook bij mentale stress, bijvoorbeeld door extreme drukte, zul je snel last krijgen van je spieren. Met name de rug en schouders worden snel stijf door de spanning die je erop zet. Een massage helpt je te ontspannen en ontstressen.

5. Eetproblemen

Lichamelijke stress kan niet alleen veroorzaakt worden door een slecht dieet, het kan ook eetproblemen veroorzaken. Sommige mensen verliezen hun trek, anderen krijgen juist last van eetbuien. In beide gevallen zijn de gevolgen al snel flink ongezond. 

6. Hoge bloeddruk

Ten slotte kan veel stress tot een hoge bloeddruk leiden. Dat is één van de stress symptomen die je niet snel opmerkt, maar die wel flink schadelijk kan zijn! Een hoge bloeddruk is namelijk één van de factoren die bijdragen aan het ontstaan van allerlei hart- en vaatziektes. Twijfel je en wil je weten hoe je bloeddruk er voor staat, laat het dan even weten want ik heb een bloeddrukmeter!

Lichamelijke stress verminderen

Het moge duidelijk zijn dat stress allesbehalve een puur mentale aangelegenheid is. Maar als je last hebt van lichamelijke stress, wat valt daar dan aan te doen?

Een paar korte tips:

• Eet gezond. Door zo veel mogelijk onbewerkt en gevarieerd eten, geef je je lichaam alle bouwstoffen om te herstellen.
• Eet gezonde vetten. Dat is natuurlijk altijd belangrijk, maar bij te veel lichamelijke stress valt hier vaak veel winst te behalen.
• Beweeg, maar met mate. Een dagelijkse wandeling is altijd goed. Sport je nu heel fanatiek, dan kan het verstandig zijn om even een stapje terug te doen.
• Maak tijd voor slaap. En dat betekent niet alleen op tijd in bed gaan liggen: door ruim daarvoor aan je avondritueel te beginnen, verminder je slapeloosheid.
• Mediteer/YinYoga of neem op een andere manier bewust rust. Hoewel je daarmee je ontstekingen niet oplost, verminder je wel de vicieuze cirkel tussen mentale en lichamelijke stress.
• Heb je moeite om overzicht te houden op je planning en prioriteiten dan wil ik graag samen met jou een weekplanning voor het sporten opstellen.

Bedankt weer voor het lezen en tot snel

Groetjes Hendrik